Da nhạy cảm là gì? Cách nhận biết và chăm sóc da nhạy cảm hiệu quả

Được đánh giá là một trong những loại da “đỏng đảnh” và “khó chiều”, da nhạy cảm luôn cần một chế độ chăm sóc đặc biệt hơn các làn da khác nếu bạn không muốn làn da của mình “biểu tình” với những dấu hiệu kích ứng khó chịu. Vậy da nhạy cảm là như thế nào, những người sở hữu da nhạy cảm nên dùng gì để chăm sóc tốt cho làn da của mình, tránh gây kích ứng da? Dưới đây là một số thông tin về da nhạy cảm mà mình đã tổng hợp được, cùng theo dõi để có lời giải đáp chính xác nhất, bạn nhé!

1 Da nhạy cảm là gì?

Da nhạy cảm là một loại da dễ bị tổn thương và kích ứng bởi các tác động từ môi trường, sự thay đổi thời tiết hoặc các thành phần không phù hợp trong mỹ phẩm, dẫn đến các triệu chứng như ngứa, châm chích và cảm giác nóng rát. Ngoài ra, da có thể xuất hiện các nốt mẩn đỏ, bị sưng và phát ban. Trong một số trường hợp nghiêm trọng, da có thể khô, sần sùi, nứt nẻ, phồng rộp và thậm chí là chảy máu. 

Da nhạy cảm có thể xuất hiện ở nhiều vùng trên cơ thể, bao gồm da mặt, da tay và da đầu. Biểu hiện của da nhạy cảm cũng có thể khác nhau tùy vào cơ địa của từng người và nguyên nhân gây kích ứng.

Tình trạng da nhạy cảm

2 Các mức độ của da nhạy cảm

Da nhạy cảm nói chung có thể được chia thành 4 loại chính: nhạy cảm tự nhiên, nhạy cảm với môi trường, dễ phản ứng và mỏng.

• Da nhạy cảm bẩm sinh: Đây là loại da có tính di truyền và nó có thể liên quan đến các tình trạng viêm da như eczema, bệnh rosacea và bệnh vẩy nến.
• Da nhạy cảm với môi trường: Như tên gọi của nó, loại nhạy cảm này được kích hoạt bởi môi trường của bạn. Tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, khói thuốc lá, ô nhiễm không khí, bất cứ thứ gì mà da bạn tiếp xúc đều có thể khiến da bị châm chích, khó chịu.
• Da phản ứng: Loại da này trở nên đỏ và viêm do các sản phẩm chăm sóc da, dẫn đến da rất đỏ, nóng và bị kích ứng. Thường thì người bệnh sẽ nhận thấy các sẩn hoặc mụn mủ hình thành ở nơi sử dụng chất gây kích ứng.
• Da mỏng: Khi chúng ta già đi, da của chúng ta tự nhiên trở nên mỏng hơn, và da mỏng hơn sẽ dễ kích ứng hơn.

3 Nguyên nhân khiến da nhạy cảm

Việc hiểu rõ nguyên nhân gây ra tình trạng da nhạy cảm có thể giúp bạn áp dụng các phương pháp chăm sóc phù hợp để cải thiện tình trạng da. Nguyên nhân khiến da nhạy cảm phổ biến bao gồm:

Nguyên nhân bên trong:

• Da nhạy cảm bẩm sinh: Một số người sinh ra đã có da nhạy cảm do rối loạn chức năng sinh học, khiến các sợi thần kinh phản ứng mạnh mẽ với các tác nhân kích thích. Tình trạng này thường tồn tại lâu dài và khó điều trị dứt điểm.
• Tuổi tác: Da của trẻ sơ sinh thường mỏng và dễ tổn thương hơn do hàng rào bảo vệ da chưa hoàn thiện. Khi lớn tuổi, các chức năng của da, bao gồm màng Hydrolipid và các màng axit bảo vệ, giảm sút, dẫn đến mất cân bằng pH và gia tăng sự mất nước, làm da trở nên nhạy cảm với các sản phẩm có tính kiềm cao như xà phòng.
• Mất cân bằng hormone: Các sự thay đổi hormone do căng thẳng, mang thai, kinh nguyệt, dậy thì hoặc mãn kinh có thể làm suy yếu chức năng hàng rào bảo vệ da, dẫn đến tình trạng da nhạy cảm.
• Kích ứng với hương liệu và chất tạo màu: Da nhạy cảm có thể phản ứng tiêu cực với các chất tạo màu và hương liệu, đặc biệt đối với da khô, da bị tổn thương, hoặc da mắc các bệnh như Atopic Dermatitis, mụn và trứng cá đỏ.
• Dị ứng thực phẩm: Dị ứng với các loại thực phẩm như đường, bơ sữa, chất phụ gia và trứng có thể gây viêm và phát ban trên da nếu không được chẩn đoán và điều trị.
• Thiếu nước: Mất nước do đổ mồ hôi nhiều hoặc không cung cấp đủ nước cho cơ thể có thể dẫn đến tình trạng khô da và bong tróc.

Nguyên nhân bên ngoài:

• Thay đổi thời tiết: Sự thay đổi thời tiết theo mùa và biến động nhiệt độ có thể làm gia tăng tính nhạy cảm của da. Trong thời tiết lạnh, các tuyến hoạt động bên trong da giảm tiết các chất cần thiết để duy trì lớp màng axit bảo vệ, dẫn đến tình trạng da khô và nhạy cảm. Máy sưởi và máy điều hòa, làm giảm độ ẩm trong không khí, cũng góp phần làm da trở nên khô ráp. Ngược lại, trong thời tiết nóng, da thường sản sinh nhiều mồ hôi hơn, điều này có thể làm da bị mất nước và trở nên khô, khiến da dễ kích ứng và nhạy cảm hơn.
• Lạm dụng xà phòng và chất tẩy rửa: Sử dụng quá nhiều xà phòng hoặc các chất tẩy rửa có hoạt tính bề mặt mạnh có thể gây tổn thương cho bề mặt da, làm mất đi lớp lipids bảo vệ và gây mất cân bằng pH tự nhiên của da.
• Phương pháp điều trị y học: Một số phương pháp điều trị như xạ trị và các loại dược phẩm nhất định có thể làm da trở nên nhạy cảm tạm thời. Tình trạng này thường sẽ hết khi kết thúc liệu trình điều trị.

4 Cách nhận biết da nhạy cảm

Độ nhạy cảm của da ở mỗi người là khác nhau. Nhưng dưới đây là một số dấu hiệu nhận biết da nhạy cảm phổ biến nhất mà bạn có thể xem xét liệu làn da của mình có thuộc loại nhạy cảm hay không.

Thường xuyên bị đỏ mặt hoặc mẩn đỏ

Da của bạn có thường xuyên ửng đỏ hoặc ửng đỏ không? Mặc dù đây có thể là một vẻ ngoài dễ thương, nhưng nó cũng có thể là một dấu hiệu của sự nhạy cảm của da.

Chúng ta không chỉ nói về chứng đỏ mặt thường xuyên. Thay vào đó, hãy tìm những vết mẩn đỏ quá mức, có thể ở dạng phát ban, vết sưng tấy hoặc thậm chí là các mạch máu giãn ra. Tình trạng mẩn đỏ lan rộng trên da đặc biệt đáng lo ngại và cần được bác sĩ da liễu khám. Có thể có một chất gây ô nhiễm môi trường gây ra phản ứng dị ứng hoặc một thứ gì đó có thể đã xâm nhập vào da của bạn và gây ra tình trạng này.

Nếu tình trạng mẩn đỏ không chấm dứt sau khi bạn sử dụng một vài loại kem dưỡng da hoặc kem làm dịu, bạn có thể cần sử dụng đến các loại kem không kê đơn hoặc thuốc do bác sĩ da liễu kê đơn. Nhiều người mắc các bệnh chăm sóc da như bệnh chàm sẽ cần phải kiểm soát tình trạng của họ hơn là loại bỏ nó hoàn toàn.

Da nhạy cảm thường xuyên bị mẩn đỏ

Da khô

Da khô không chỉ gây khó chịu mà còn là dấu hiệu của làn da nhạy cảm nói chung. Da khô có thể dẫn đến các vấn đề về da khác như nứt nẻ hoặc thậm chí nổi mụn do da của bạn cố gắng bù đắp lượng nước thiếu hụt bằng cách sản xuất quá nhiều bã nhờn .

Da thường xuyên bong tróc

Tình trạng này thường đi đôi với tình trạng khô da vì lúc này, da của bạn khó giữ được các tế bào da chết hoặc yếu trên da. 

Hơn nữa, da bị bong tróc thường xuyên có thể dẫn đến da thô do các lớp bên dưới bong ra. Đôi khi sự nhạy cảm của da này có thể do tác nhân gây kích ứng hoặc dị ứng trực tiếp, hoặc do khô quá mức.

Da nhạy cảm dễ bị bong tróc

Dễ bị cháy nắng 

Những người có làn da nhợt nhạt thường sẽ dễ bắt nắng hơn những người có làn da sẫm màu. Nếu bạn dễ bị cháy nắng, bạn cũng có thể có làn da nhạy cảm hoặc dễ bị tổn thương. Điều quan trọng là bạn phải luôn thoa kem chống nắng khi ra ngoài, ngay cả khi bạn chỉ để lộ một ít da trong thời gian ngắn. Điều này sẽ giúp hạn chế tình trạng da nhạy cảm quá mức và ngăn ngừa nguy cơ ung thư da có thể xảy ra.

Cháy nắng cũng có thể dẫn đến các tình trạng và kích ứng da khác, chẳng hạn như bong tróc và thô ráp.

Da bạn dễ bị ngứa

Thông thường, ngứa da liên tục là một dấu hiệu của sự nhạy cảm tổng thể của da. Tình trạng này thường xuất hiện khi da bạn bị căng rát. Nguyên nhân có thể xuất phát từ yếu tố di truyền hoặc do bạn làm sạch da quá mức với nước nóng.

Cách tốt nhất để đối phó với tình trạng da nhạy cảm này là tắm bằng nước ấm và sử dụng chất tẩy rửa chăm sóc da nhẹ nhàng và các sản phẩm tự nhiên khác. Ngoài ra, bạn có thể sử dụng một loại kem dưỡng ẩm phù hợp có thể giúp làm dịu tình trạng da căng rát và bớt ngứa.

Mao mạch trên da bị mỏng

Các mao mạch là những mạch máu nhỏ đôi khi có thể nhìn thấy gần bề mặt da của bạn. Bạn sẽ thường thấy chúng trên mũi hoặc má: hai vùng da thường căng hơn một chút so với những nơi khác.

Các mao mạch đôi khi có thể bị vỡ nếu đặt quá nhiều áp lực lên một vùng cụ thể, chẳng hạn như khi bạn chà da quá mạnh vào mũi hoặc má. Nó cũng có thể xảy ra nếu máu dồn đến các mao mạch một cách nhanh chóng, giống như khi bạn bước vào thời tiết lạnh và da của bạn cố gắng tự làm ấm để bù đắp.

Nếu các mao mạch bị vỡ, bạn có thể thấy những chấm nhỏ màu đỏ khi mạch máu vỡ ra. Đây thường không phải là một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, nhưng nó có thể chỉ ra rằng bạn đang có làn da nhạy cảm hoặc mỏng, đặc biệt là ở những vùng đó. Tình trạng này thường là do các yếu tố di truyền chứ mà không phải do một tác nhân nào khác mà bạn có thể tránh được. Mặc dù vậy, bạn vẫn có thể sử dụng một số loại serum và kem dưỡng da để dưỡng da ở những vùng đó, làm giảm sự rõ ràng của các mao mạch trên da.

Da nhạy cảm thường có mao mạch máu trên da mỏng

Cảm giác khó chịu trong những ngày thời tiết lạnh

Những tháng mùa đông khô hạn có độ ẩm môi trường xung quanh thấp. Điều này có thể khiến những người có làn da vốn đã dễ bị khô lại càng cảm thấy khó chịu hơn. Đặc biệt là khi bên ngoài trời cũng có gió.

Những người có làn da nhạy cảm đôi khi có thể bị đỏ bừng mặt do các mạch máu của họ sưng lên. Cách tốt nhất để giải quyết loại nhạy cảm này là sử dụng các sản phẩm chăm sóc da nhẹ nhàng được làm từ các thành phần tự nhiên như chiết xuất hoa cúc, calendula và azulene.

Dễ bị mụn

Nếu bạn đã ngoài tuổi teen nhưng vẫn bị nổi mụn thì có thể là do da nhạy cảm. Da khô nhạy cảm có xu hướng tiết thêm dầu, dẫn đến tắc nghẽn lỗ chân lông, từ đó dẫn đến nổi mụn trông giống như mụn nhọt hoặc mụn đỏ li ti. 

5 Cách nhận biết da thường và da nhạy cảm

Bạn có thể nhận biết da nhạy cảm qua phản ứng mạnh mẽ của da trước các yếu tố kích thích. Khi đối mặt với các tác nhân như tâm lý (căng thẳng, buồn phiền), nội tiết tố (chu kỳ kinh nguyệt) hoặc tác động từ bên ngoài (thức ăn cay nóng, ma sát vật lý), da nhạy cảm thường phản ứng nhanh chóng với các triệu chứng như nóng rát, ngứa, hoặc cảm giác khó chịu. Các dấu hiệu này không liên tục nhưng rõ rệt hơn so với da thường, cho thấy làn da của bạn có độ nhạy cảm cao hơn bình thường.

Trong khi đó, da thường ít khi bị ảnh hưởng bởi các yếu tố này và ít có phản ứng mạnh mẽ. Da thường thường cân bằng hơn, không quá khô, quá dầu hoặc dễ bị kích ứng.

6 Đối tượng dễ bị da nhạy cảm

Hiện tượng da nhạy cảm ảnh hưởng đến một phần ba dân số trưởng thành, phổ biến hơn ở phụ nữ (60%) so với nam giới (40%). Các yếu tố di truyền và gia đình có thể khiến một số người dễ bị da nhạy cảm hơn, đặc biệt là những người có làn da trắng, mặc dù màu da không phải là yếu tố quyết định. Tình trạng da nhạy cảm thường giảm dần theo độ tuổi.

Da nhạy cảm có thể xuất hiện mà không có các dấu hiệu lâm sàng rõ ràng, như chứng đỏ da mặt (rosacea), bệnh chàm hoặc viêm da tiết bã. Nếu không được chăm sóc đúng cách và tránh các yếu tố kích thích, tình trạng nhạy cảm có thể trở nên nghiêm trọng hơn.

Nữ giới có nguy cơ bị da nhạy cảm cao hơn nam giới

7 Cách chăm sóc da nhạy cảm

Lựa chọn mỹ phẩm cho da nhạy cảm phù hợp

Chọn sản phẩm chăm sóc da phù hợp là yếu tố quan trọng nhất để hạn chế tình trạng kích ứng. Hãy tìm hiểu kỹ bảng thành phần của sản phẩm và tránh những loại có thành phần không thích hợp với da nhạy cảm. Trước khi sử dụng sản phẩm mới, nên thử trên một vùng da nhỏ ở dưới cằm hoặc mặt trong của cánh tay và chờ 48 giờ để kiểm tra phản ứng. Ưu tiên các sản phẩm chứa chiết xuất từ thực vật như nha đam, lựu đỏ, hoặc hoa cúc, vì chúng thường an toàn và dịu nhẹ cho da nhạy cảm.

Lựa chọn mỹ phẩm cho da nhạy cảm phù hợp

Chu trình chăm sóc da phù hợp

Để bảo vệ và chăm sóc tốt cho làn da nhạy cảm, bạn nên tối giản hóa các bước chăm sóc da. Tránh sử dụng quá nhiều sản phẩm khác nhau để giảm thiểu nguy cơ kích ứng. Các bước chăm sóc da nên bao gồm:

• Tẩy trang và làm sạch: Sử dụng sản phẩm tẩy trang và làm sạch dịu nhẹ, tránh chà xát mạnh và rửa mặt quá nhiều lần trong ngày để tránh làm khô da.
• Toner: Sử dụng toner để cân bằng độ pH cho da.
• Dưỡng ẩm: Sử dụng kem dưỡng ẩm hai lần mỗi ngày để giữ da luôn ẩm mượt và căng mịn.
• Chống nắng: Chọn sản phẩm chống nắng có chỉ số SPF tối thiểu là 30 và thoa lại sau mỗi 2-4 giờ hoặc sau khi bơi, đổ nhiều mồ hôi.

Duy trì thói quen tốt cho sức khỏe của làn da

Để bảo vệ làn da nhạy cảm và cải thiện sức khỏe da, hãy thực hiện các thói quen sau:

• Chọn mỹ phẩm chính hãng và dịu nhẹ: Tránh xa các sản phẩm chứa chất tẩy mạnh hoặc se khít lỗ chân lông. Không tự ý sử dụng thuốc chứa Corticoid mà không có sự chỉ định của bác sĩ.
• Tẩy tế bào chết: Thực hiện tẩy tế bào chết trung bình 1 lần/tuần với sản phẩm có hạt nhỏ và nồng độ dịu nhẹ.
• Rửa mặt: Rửa mặt với nước ấm, để da khô tự nhiên hoặc sử dụng khăn giấy mềm, và thoa kem dưỡng ngay sau đó.
• Che chắn khi ra ngoài: Mặc áo dài tay và bảo vệ da khỏi ánh nắng mặt trời để tránh cháy nắng và kích ứng.
• Ngủ đủ giấc và giảm căng thẳng: Ngủ đủ giấc, hạn chế căng thẳng, và giữ tâm trạng thoải mái.
• Bổ sung đủ nước và dinh dưỡng: Uống đủ nước và ăn chế độ dinh dưỡng đầy đủ, bao gồm nhiều rau xanh và thực phẩm chống viêm như tỏi, gừng. Hạn chế thức ăn nhanh và món ăn cay nóng.

8 Da nhạy cảm nên dùng gì?

Da nhạy cảm cần được chăm sóc bằng các sản phẩm nhẹ nhàng, không chứa các thành phần gây kích ứng. Dưới đây là gợi ý cụ thể cho từng bước trong quy trình chăm sóc da nhạy cảm:

• Tẩy trang: Nên sử dụng tẩy trang dạng nước (micellar water) với công thức nhẹ nhàng, không chứa cồn và hương liệu, giúp loại bỏ bụi bẩn và lớp trang điểm mà không làm tổn thương hàng rào bảo vệ da.
• Sữa rửa mặt: Chọn sữa rửa mặt dạng gel hoặc không bọt để tránh làm mất độ ẩm tự nhiên của da. Sữa rửa mặt cần có độ pH cân bằng (4-6) và chứa các thành phần làm dịu da như lô hội, trà xanh hoặc chiết xuất từ thực vật. Tránh các sản phẩm có hạt tẩy tế bào chết hoặc chứa chất tẩy rửa mạnh.
• Toner: Da nhạy cảm nên sử dụng toner không chứa cồn và hương liệu. Toner có tác dụng cân bằng độ pH cho da sau khi rửa mặt, đồng thời giúp cấp ẩm nhẹ nhàng với các thành phần như Hyaluronic Acid, chiết xuất từ thiên nhiên như hoa hồng, dưa leo hoặc lô hội.
• Serum: Đối với da nhạy cảm, serum cần có thành phần dưỡng ẩm và phục hồi da như Hyaluronic Acid, Niacinamide hoặc Peptides, giúp củng cố hàng rào bảo vệ da, cung cấp độ ẩm mà không gây kích ứng.
• Kem dưỡng ẩm: Kem dưỡng ẩm cho da nhạy cảm nên chứa các thành phần làm dịu và phục hồi da như Ceramides, Glycerin hoặc chiết xuất từ dầu thực vật như dầu ô liu, dầu hướng dương. Sản phẩm không nên chứa hương liệu hoặc chất bảo quản mạnh để tránh kích ứng da.
• Kem chống nắng: Nên sử dụng kem chống nắng vật lý chứa Zinc Oxide hoặc Titanium Dioxide, giúp bảo vệ da khỏi tia UV mà không gây kích ứng. Kem chống nắng dành cho da nhạy cảm cũng nên không chứa hương liệu hoặc cồn.

Da nhạy cảm nên dùng sản phẩm lành tính, không chứa các thành phần gây kích ứng

9 Một số câu hỏi thường gặp về da nhạy cảm

Da nhạy cảm là da khô hay da dầu?

Da nhạy cảm có thể là da khô, da dầu, hoặc da hỗn hợp. Tính chất nhạy cảm của da không nhất thiết liên quan đến việc da có nhiều dầu hay khô. Thay vào đó, da nhạy cảm phản ứng mạnh mẽ với các yếu tố bên ngoài như hóa chất, thời tiết, hay thay đổi trong sản phẩm chăm sóc da. Chẳng hạn như:

• Da khô nhạy cảm: Thường thiếu ẩm, dễ bị căng, bong tróc và dễ kích ứng với các sản phẩm chứa cồn hoặc hương liệu.
• Da dầu nhạy cảm: Mặc dù có nhiều dầu, da vẫn có thể phản ứng với các sản phẩm mạnh, dễ nổi mụn và viêm.
• Da hỗn hợp nhạy cảm: Có vùng da dầu và vùng da khô, cả hai đều có thể dễ kích ứng.

Da nhạy cảm có peel được không?

Da nhạy cảm có thể peel (tẩy da chết hóa học), nhưng cần thực hiện rất cẩn thận để tránh gây kích ứng và tổn thương. Khi peel cho da nhạy cảm, nên chọn các sản phẩm có nồng độ axit thấp và nhẹ nhàng hơn như:

• AHA (Alpha Hydroxy Acid) với nồng độ dưới 5%, như lactic acid, có tác dụng tẩy tế bào chết nhẹ nhàng và giữ ẩm cho da.
• PHA (Polyhydroxy Acid) là lựa chọn nhẹ nhàng hơn so với AHA và BHA, phù hợp cho da nhạy cảm vì ít gây kích ứng.

Ngoài ra, nên tránh peel quá thường xuyên (1 lần/tuần hoặc ít hơn), đồng thời cần kết hợp dưỡng ẩm và bảo vệ da bằng kem chống nắng sau khi peel để tránh tình trạng da yếu và nhạy cảm hơn trước tác động từ môi trường.

Mong rằng qua bài viết hôm nay, các bạn không chỉ tìm được lời đáp cho câu hỏi da nhạy cảm là gì, là như thế nào mà còn có thêm những thông tin hữu ích về những thành phần nên sử dụng và không nên sử dụng cho làn da nhạy cảm. Từ đó có được lựa chọn phù hợp nhất trong chăm sóc và bảo vệ làn da nhạy cảm của mình. 

Chúc các bạn mãi luôn xinh đẹp. Và đừng quên tiếp tục theo dõi các bài viết của mình để có thêm những thông tin hữu ích trong chăm sóc và làm đẹp bản thân, bạn nhé!