Uống sắt bị táo bón phải làm sao? Nguyên nhân và cách xử lý

Nhiều người sau khi bổ sung sắt thường gặp phải tình trạng táo bón, đây là phản ứng phổ biến nhưng có thể kiểm soát được nếu hiểu đúng nguyên nhân và biết cách điều chỉnh. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu uống sắt bị táo bón phải làm sao? Cùng với những giải pháp đơn giản giúp cải thiện tình trạng này.

1 Lợi ích của sắt đối với cơ thể

Sắt là một trong những khoáng chất thiết yếu giúp duy trì hoạt động sống khỏe mạnh. Dù chỉ cần với lượng nhỏ mỗi ngày, nhưng vai trò của sắt lại vô cùng quan trọng, ảnh hưởng đến nhiều chức năng sinh lý cơ bản. Dưới đây là những lợi ích nổi bật của sắt đối với cơ thể:

Giúp tạo hemoglobin và vận chuyển oxy

Sắt là thành phần chính cấu tạo nên hemoglobin loại protein trong hồng cầu có nhiệm vụ mang oxy từ phổi đến các mô và cơ quan. Khi cơ thể thiếu sắt, lượng hemoglobin giảm sẽ khiến bạn cảm thấy mệt mỏi, hoa mắt, khó thở do không đủ oxy cung cấp.

Sắt hỗ trợ tạo máu hồng cầu và mang oxy tới phổi và các cơ quan khác

Tăng cường năng lượng và giảm mệt mỏi

Khi được cung cấp đủ sắt, quá trình vận chuyển oxy diễn ra hiệu quả, giúp tế bào hoạt động ổn định và sản sinh năng lượng đều đặn. Nhờ đó, cơ thể cảm thấy khỏe khoắn hơn, giảm tình trạng uể oải và suy nhược.

Hỗ trợ hoạt động của cơ bắp

Sắt không chỉ cần thiết cho máu mà còn đóng vai trò quan trọng trong hệ cơ. Khoáng chất này tham gia vào việc hình thành myoglobin, một loại protein có chức năng dự trữ và vận chuyển oxy đến các tế bào cơ.

Nhờ có myoglobin, cơ bắp được cung cấp đủ oxy để hoạt động hiệu quả, nhất là trong các hoạt động thể chất như đi bộ, leo cầu thang hay tập luyện thể thao.

Khi thiếu sắt, cơ bắp dễ bị mỏi, yếu sức, làm giảm hiệu suất vận động và khiến bạn nhanh chóng kiệt sức. Ở những người thường xuyên vận động hoặc tập luyện thể thao, nhu cầu sắt thậm chí còn cao hơn bình thường để duy trì sức bền và khả năng phục hồi sau vận động.

Tăng cường hệ miễn dịch

Sắt hỗ trợ quá trình sản sinh và hoạt động của các tế bào miễn dịch. Khi thiếu sắt, sức đề kháng có thể suy giảm, cơ thể dễ mắc các bệnh nhiễm trùng hoặc hồi phục chậm hơn sau khi ốm.

Cải thiện chức năng não bộ

Não là cơ quan tiêu thụ nhiều oxy. Khi được cung cấp đầy đủ sắt, lưu lượng máu và oxy lên não được cải thiện, từ đó giúp tăng khả năng tập trung, ghi nhớ và giảm căng thẳng tinh thần.

Hỗ trợ quá trình chuyển hóa

Sắt tham gia vào nhiều phản ứng enzym trong cơ thể, giúp chuyển hóa dinh dưỡng từ thức ăn thành năng lượng, đồng thời góp phần trong quá trình giải độc và tái tạo mô.

Đặc biệt quan trọng với phụ nữ mang thai

Trong thời kỳ mang thai, nhu cầu sắt của cơ thể người mẹ tăng cao hơn bình thường để đáp ứng cho cả mẹ và thai nhi. Sắt là thành phần cần thiết để tạo thêm máu, nuôi dưỡng nhau thai và cung cấp oxy cho sự phát triển của thai nhi.

Nếu không được bổ sung đầy đủ, mẹ bầu dễ bị thiếu máu do thiếu sắt một tình trạng phổ biến có thể gây mệt mỏi kéo dài, hoa mắt, khó thở và làm tăng nguy cơ biến chứng trong thai kỳ.

Không chỉ giúp mẹ duy trì sức khỏe ổn định, sắt còn góp phần hỗ trợ sự phát triển não bộ, hệ thần kinh và cân nặng của em bé. Việc bổ sung sắt đúng cách giúp giảm nguy cơ sinh non, thai nhẹ cân và các vấn đề về phát triển trong giai đoạn đầu đời của trẻ.

Chính vì vậy, sắt là vi chất không thể thiếu trong chế độ dinh dưỡng của phụ nữ mang thai, thường được bác sĩ chỉ định bổ sung đều đặn từ tam cá nguyệt thứ hai trở đi, hoặc sớm hơn nếu có dấu hiệu thiếu máu.

Sắt là vi chất rất quan trọng giúp ngừa thiếu máu ở phụ nữ mang thai

2 Tại sao uống sắt bị táo bón?

Uống sắt là việc cần thiết trong nhiều trường hợp như thiếu máu, mang thai hoặc sau sinh. Tuy nhiên, không ít người gặp tình trạng táo bón sau một thời gian bổ sung sắt. Có nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng này, trong đó phổ biến nhất là khi:

Không cung cấp đủ lượng nước cho cơ thể

Khi bổ sung sắt, đặc biệt là sắt dạng viên uống, ruột có xu hướng hấp thụ nước nhiều hơn để xử lý khoáng chất này. Nếu cơ thể không được bổ sung đủ nước mỗi ngày, lượng nước còn lại trong ruột sẽ giảm, khiến phân trở nên khô, cứng và khó di chuyển qua đường tiêu hóa.

Ngoài ra, một số chế phẩm sắt còn làm tăng nguy cơ mất nước cục bộ trong ruột già, nơi tái hấp thu nước từ phân. Điều này càng làm cho phân bị cô đặc hơn, gây ra cảm giác đầy bụng, khó chịu và táo bón.

Vì vậy, khi uống sắt, việc uống nhiều nước không chỉ giúp cơ thể hấp thu sắt tốt hơn, mà còn duy trì độ ẩm cho phân, hỗ trợ quá trình đi tiêu diễn ra dễ dàng và đều đặn.

Do thay đổi hormone (đối với mẹ bầu khi mang thai)

Khi mang thai, cơ thể mẹ bầu trải qua nhiều thay đổi về nội tiết tố, trong đó nổi bật nhất là sự gia tăng của hormone progesterone. Đây là hormone giúp làm giãn cơ trơn trong tử cung để bảo vệ thai nhi. Tuy nhiên, tác dụng giãn cơ này cũng ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa, đặc biệt là thành ruột.

Ít vận động

Hoạt động thể chất có vai trò quan trọng trong việc kích thích nhu động ruột, tức là các chuyển động co bóp của thành ruột giúp đẩy chất thải qua hệ tiêu hóa. Khi cơ thể ít vận động, đặc biệt là ngồi hoặc nằm nhiều trong thời gian dài, hoạt động này bị chậm lại, dẫn đến phân tích tụ lâu trong ruột và dễ bị khô cứng.

Việc bổ sung sắt, nhất là dạng uống nếu kết hợp với lối sống ít vận động, nguy cơ táo bón sẽ tăng cao hơn. Tình trạng này dễ xảy ra ở người làm việc văn phòng, người sau phẫu thuật hoặc phụ nữ mang thai cần nghỉ ngơi nhiều.

Tại sao uống sắt bị táo bón?

3 Uống sắt bị táo bón phải làm sao?

Để giảm tình trạng này mà vẫn đảm bảo hiệu quả bổ sung sắt, bạn có thể áp dụng các biện pháp dưới đây:

Đổi sắt vô cơ sang sắt hữu cơ

Sắt vô cơ (như sắt sulfat, sắt fumarat…) khi vào cơ thể có thể không được hấp thu hoàn toàn, phần dư thừa tồn tại trong đường ruột dễ gây ra các phản ứng phụ như buồn nôn, đầy bụng, táo bón. Nếu gặp tình trạng này, bạn có thể chuyển sang sắt hữu cơ.

Sắt hữu cơ (thường ở dạng sắt bisglycinate, sắt amino acid chelate...) là dạng sắt dễ hấp thu hơn, ít gây kích ứng và thường nhẹ nhàng hơn với hệ tiêu hóa. Việc chuyển sang dùng sắt hữu cơ có thể giúp giảm đáng kể nguy cơ táo bón, đồng thời cải thiện hiệu quả bổ sung sắt, đặc biệt là ở phụ nữ mang thai, trẻ nhỏ hoặc người có hệ tiêu hóa nhạy cảm.

Khi lựa chọn sắt hữu cơ, bạn cũng nên ưu tiên các sản phẩm kết hợp thêm vitamin C, acid folic hoặc nhóm B để tăng khả năng hấp thu và giảm tác dụng phụ. Tuy nhiên, nên tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng trước khi đổi loại để đảm bảo phù hợp với thể trạng và nhu cầu cá nhân.

Đổi sang từ sắt vô cơ sang sắt hữu cơ nếu bị táo bón nặng

Viên sắt Chela-Ferr Forte cho bà bầu của Ba Lan

268.000^đ 310.000^đ

45

Mua ngay

Uống nhiều nước hơn mỗi ngày

Uống nhiều nước giúp làm mềm phân và hỗ trợ nhu động ruột hoạt động trơn tru hơn. Khi uống sắt, nên tăng lượng nước mỗi ngày, đặc biệt là vào buổi sáng và sau khi uống viên sắt.

Bổ sung chất xơ từ thực phẩm

Chất xơ là yếu tố quan trọng giúp cải thiện tiêu hóa và ngăn ngừa táo bón, đặc biệt khi đang trong quá trình bổ sung sắt. Chất xơ hòa tan có khả năng giữ nước trong ruột, làm mềm phân, giúp phân di chuyển dễ dàng hơn qua đường tiêu hóa. Trong khi đó, chất xơ không hòa tan lại góp phần làm tăng khối lượng phân, kích thích nhu động ruột hoạt động đều đặn.

Việc ăn đủ chất xơ mỗi ngày giúp trung hòa phần nào tác động làm chậm tiêu hóa của viên sắt, đồng thời cải thiện sức khỏe đường ruột tổng thể. Một số thực phẩm giàu chất xơ bạn nên bổ sung gồm:

• Rau xanh: mồng tơi, rau lang, rau cải, bông cải xanh
• Trái cây: chuối, táo, lê, đu đủ, cam (ăn cả múi)
• Ngũ cốc nguyên hạt: yến mạch, gạo lứt, bánh mì nguyên cám
• Các loại đậu: đậu đen, đậu đỏ, đậu xanh, đậu lăng

Bổ sung thêm chất xơ từ thực phẩm để ngăn ngừa bị táo bón khi dùng viên uống sắt

Duy trì vận động nhẹ hàng ngày

Đi bộ, yoga hoặc các bài vận động nhẹ giúp kích thích nhu động ruột, từ đó hỗ trợ tiêu hóa tốt hơn. Đặc biệt với mẹ bầu hoặc người ngồi nhiều, vận động mỗi ngày là yếu tố quan trọng để phòng táo bón.

Uống sắt đúng thời điểm

Nên uống sắt khi bụng đói, vào buổi sáng cách xa bữa ăn khoảng 1 giờ để tăng khả năng hấp thu. Tránh uống sắt cùng lúc với sữa, trà, cà phê hoặc thực phẩm giàu canxi vì có thể làm giảm hiệu quả và gây khó tiêu.

>>> Xem thêm:

Các sản phẩm viên uống bổ sung sắt hữu cơ, không gây táo bón được nhiều mẹ bầu tin dùng

Viên sắt Chela-Ferr Forte cho bà bầu của Ba Lan

268.000^đ 310.000^đ

45

Mua ngay

Viên sắt cho bà bầu Blackmores Pregnancy Iron

195.000^đ 252.000^đ

186

Mua ngay

Sắt Feroglobin B12 dạng viên hỗ trợ duy trì sức khỏe

329.000^đ 363.000^đ

47

Mua ngay

Viên uống hỗ trợ bổ sung sắt Nature Made Iron 65mg

375.000^đ 590.000^đ

107

Mua ngay

Trên đây, Chiaki đã lý giải cụ thể và giải pháp thiết thực dành cho thắc mắc "uống sắt bị táo bón phải làm sao?” Vấn đề phổ biến nhưng hoàn toàn có thể cải thiện nếu biết cách điều chỉnh chế độ ăn uống, sinh hoạt và lựa chọn dạng sắt phù hợp. Hy vọng những chia sẻ này sẽ giúp bạn yên tâm hơn trong quá trình bổ sung sắt và chăm sóc sức khỏe mỗi ngày.