Trẻ sơ sinh nằm điều hòa hay quạt tốt hơn? Cách dùng đúng để bé khỏe

Vậy đâu là lựa chọn tốt hơn cho bé của bạn: điều hòa hay quạt? Trong bài viết lần này, Chiaki sẽ hỗ trợ ba mẹ cùng giải đáp, cũng như tìm hiểu lời khuyên của chuyên gia để đưa ra quyết định chính xác nhất. Tham khảo ngay!

1 Tại sao nên điều hòa nhiệt độ cho phòng có trẻ sơ sinh?

Việc duy trì một môi trường có nhiệt độ ổn định, lý tưởng trong khoảng 26 - 28 độ C là vô cùng cần thiết, hỗ trợ bảo vệ sức khỏe non nớt của trẻ sơ sinh, hỗ trợ bé phát triển khỏe mạnh và thoải mái. 

Nhiệt độ phòng lý tưởng trong khoảng 26 - 28 độ C thích hợp cho trẻ sơ sinh

Cơ thể trẻ sơ sinh không giống người lớn khi mà hệ thống điều hòa thân nhiệt của trẻ còn chưa phát triển đầy đủ. Cụ thể như:

• Diện tích bề mặt cơ thể lớn so với khối lượng: khiến trẻ dễ mất nhiệt hơn vào mùa lạnh và hấp thụ nhiệt nhanh hơn khi trời nóng
• Lớp mỡ dưới da mỏng: Nên vai trò cách nhiệt và giữ ấm chưa hoàn thiện
• Khả năng ra mồ hôi kém: Tuyến mồ hôi của trẻ chưa hoạt động hiệu quả như người lớn, làm giảm khả năng thoát nhiệt khi cơ thể quá nóng.
• Chưa tự chủ được việc điều chỉnh quần áo hoặc di chuyển: Bé cần hoàn toàn phụ thuộc vào người chăm sóc để điều chỉnh môi trường xung quanh

Chính những đặc điểm này khi nhiệt độ phòng không điều hòa hợp lý, trẻ sơ sinh dễ đối mặt với nguy cơ sức khỏe nghiêm trọng như:

• Nguy cơ sốc nhiệt (khi quá nóng): Cơ thể bé quá nóng, không thoát nhiệt kịp có thể gây tổn thương não, các cơ quan nội tạng khác, da đỏ bừng, nóng rát, thở gấp, lừ đừ hoặc quấy khóc dữ dội
• Mất nước: Khi nóng, trẻ đổ nhiều mồ hôi khiến cơ thể mất nước, gây nguy hiểm và ảnh hưởng đến chức năng thận, hệ tuần hoàn
• Rôm sảy: Nhiệt độ cao cùng mồ hôi ứ đọng trên da khiến bé xuất hiện rôm sảy, tuy không nguy hiểm nhưng khiến bé ngứa ngáy, khó chịu, quấy khóc, ngủ không ngon giấc
• Quấy khóc và khó ngủ: dù nóng hay lạnh thì bé đều cảm thấy không thoải mái, quấy khóc nhiều, khó đi vào giấc ngủ, ảnh hưởng tới sự phát triển thể chất
• Cảm lạnh, viêm đường hô hấp (khi quá lạnh hoặc thay đổi đột ngột): Khi nhiệt độ phòng quá thấp hoặc có sự thay đổi giữa môi trường nóng/ lạnh thì trẻ dễ bị cảm lạnh, viêm họng, viêm phế quản hoặc các bệnh lý hô hấp khác do sức đề kháng còn yếu. 

2 Ưu và nhược điểm khi trẻ sơ sinh nằm điều hòa

Việc không ổn định nhiệt độ trong phòng gây nên nhiều vấn đề liên quan tới sức khỏe và hô hấp của trẻ. Vậy trẻ sơ sinh nằm điều hòa hay quạt tốt hơn? Việc sử dụng điều hòa cho trẻ sơ sinh là một lựa chọn phổ biến, đặc biệt trong những ngày nắng nóng ở Việt Nam, tuy nhiên điều hòa có mặt lợi và hại khác nhau. 

Sử dụng điều hòa nhiệt độ cho trẻ sơ sinh sẽ hỗ trợ duy trì nhiệt độ ổn định, lý tưởng cho trẻ sơ sinh

Ưu điểm

• Sử dụng điều hòa nhiệt độ cho trẻ sơ sinh sẽ hỗ trợ duy trì nhiệt độ ổn định, lý tưởng cho trẻ sơ sinh, hạn chế tình trạng bé quá nóng hoặc quá lạnh
• Môi trường mát, khô thoáng, bé hạn chế bị rôm sảy và mất nước do nóng
• Nếu được vệ sinh và bảo dưỡng định kỳ, điều hòa có thể lọc bớt bụi bẩn và các tác nhân gây dị ứng trong không khí, mang lại môi trường hô hấp sạch sẽ hơn cho bé.
• Môi trường mát, thoải mái khiến bé dễ ngủ sâu, ngon giấc, không quấy khóc do nóng

Nhược điểm

• Dễ bị khô da, khô mũi, viêm họng nếu không cấp ẩm đầy đủ
• Điều hòa không được vệ sinh thường xuyên, bụi bẩn, nấm mốc sẽ dễ gây bệnh hô hấp như viêm mũi, viêm phế quản
• Việc đưa bé từ phòng điều hòa ra môi trường nóng bên ngoài (hoặc ngược lại) một cách đột ngột có thể gây sốc nhiệt cho bé do cơ thể chưa kịp thích nghi.

Trẻ sơ sinh nằm điều hòa bao nhiêu độ?

Nhiệt độ lý tưởng nhất cho trẻ sơ sinh khi nằm điều hòa là từ 26-28 độ C. Đây là mức nhiệt độ khiến bé cảm thấy thoải mái, không quá nóng và không quá lạnh, hỗ trợ giấc ngủ sâu và hạn chế các vấn đề sức khỏe. 

Lưu ý là không nên bật điều hòa thấp hơn 26 độ C có thể khiến trẻ sơ sinh bị lạnh, tăng nguy cơ cảm lạnh và bệnh hô hấp. Nên sử dụng chế độ "Dry" hoặc "Cool" với tốc độ quạt nhẹ, tránh để gió điều hòa thổi trực tiếp vào người bé, đặc biệt ở vùng mặt, đầu và ngực.

Nhiệt độ lý tưởng nhất cho trẻ sơ sinh khi nằm điều hòa là từ 26-28 độ C

Đảm bảo phòng luôn được cấp ẩm phù hợp bằng việc đặt một chậu nước nhỏ trong phòng hoặc sử dụng máy tạo độ ẩm để giữ cho không khí không bị quá khô, hạn chế được tình trạng khô da và khô mũi ở bé. 

Có nên cho trẻ sơ sinh nằm điều hòa 24/24 ?

Câu trả lời là không. Mặc dù điều hòa mang lại nhiều lợi ích nhưng sử dụng liên tục trong thời gian dài có thể khiến trẻ sơ sinh gặp phải một số vấn đề liên quan tới sức khỏe như:

• Thiếu không khí tự nhiên
• Gia tăng nguy cơ khô da, khô đường hô hấp
• Tính lệ thuộc, nhạy cảm với sự thay đổi nhiệt độ môi trường bên ngoài

Lời khuyên cho bạn:

• Sau mỗi 2 - 3 tiếng sử dụng, hãy tắt điều hòa khoảng 15 - 30 phút, mở cửa sổ để không khí trong phòng được lưu thông và thông thoáng
• Khi tắt điều hòa thì không nên mở cửa ngay lập tức mà hãy đợi một vài phút để bé thích nghi dần với môi trường bên ngoài, hạn chế sốc nhiệt
• Hãy tận dụng những khoảng thời gian mát mẻ trong ngày như sáng sớm hoặc chiều tối để tắt điều hòa và cho bé hít thở không khí tự nhiên

Trẻ bị sốt có nên nằm điều hòa không?

Câu trả lời là Có. Trẻ sơ sinh hoàn toàn có thể và nên nằm điều hòa khi sốt bởi vì:

• Sử dụng điều hòa khi trẻ sốt có thể duy trì nhiệt độ phòng mát mẻ ở mức 27-29 độ C sẽ khiến bé cảm thấy dễ chịu, thuận tiện cho việc tỏa nhiệt và hạ sốt
• Cho bé mặc áo mỏng, thấm hút mồ hôi để cơ thể dễ dàng thoát nhiệt
• Kết hợp với chườm ấm (khăn ấm) ở trán, nách, bẹn để hỗ trợ bé hạ sốt nhanh hơn
• Cho bé bú mẹ hoặc uống dung dịch điện giải theo chỉ định của bác sĩ để hạn chế mất nước do sốt hoặc đổ mồ hôi
• Tránh để gió điều hòa thổi trực tiếp vào cơ thể bé

3 Ưu và nhược điểm khi cho trẻ sơ sinh nằm quạt

Trẻ sơ sinh nằm quạt hay điều hoà tốt hơn? Trẻ sơ sinh cũng có thể nằm quạt, đây là giải pháp kinh tế, dễ tiếp cận hơn điều hòa. Tuy nhiên, phụ huynh và người chăm sóc bé cần biết sử dụng quạt đúng cách đối với trẻ sơ sinh (mới sinh).

Quạt có thể làm mát tức thì và lưu thông không khí trong phòng, giúp hạn chế bí bách 

Ưu điểm

• Quạt có thể làm mát tức thì và lưu thông không khí trong phòng, giúp hạn chế bí bách 
• So với điều hòa, sử dụng quạt tất nhiên là tiết kiệm chi phí hơn, vận hành thấp hơn và phổ biến với nhiều gia đình
• Quạt thường nhẹ và di chuyển được khắp phòng, mang tính linh hoạt khi sử dụng
• Quạt không giảm độ ẩm trong phòng nên không gây nên tình trạng khô da, khô mũi cho bé

Nhược điểm

• Quạt chỉ làm mát, không thể điều chỉnh nhiệt độ xuống mức cụ thể như điều hòa. Do đó, trong ngày nắng nóng thì sử dụng mỗi quạt là không đủ
• Quạt thổi trực tiếp vào người bé như mặt, đầu hoặc ngực có thể gây nên khó thở, nghẹt mũi, viêm họng, cảm lạnh do luồng gió mạnh làm bay hơi mồ hôi quá nhanh hoặc làm lạnh cục bộ.
• Quạt có thể thổi bụi bẩn trực tiếp vào bé, tăng nguy cơ mắc các bệnh về hô hấp hoặc dị ứng nếu không được vệ sinh thường xuyên.
• Do không thể duy trì nhiệt độ và luồng gió ổn định, quạt có thể làm bé dễ bị giật mình hoặc khó ngủ sâu giấc nếu gió quá mạnh hoặc thay đổi liên tục.

Trẻ sơ sinh 1 tháng tuổi (trẻ mới sinh) nằm quạt được không?

Câu trả lời là Có thể nằm quạt, nhưng cần thận trọng và sử dụng đúng cách. 

• Không để gió quạt thổi trực tiếp vào người bé
• Sử dụng ở chế độ nhẹ nhất
• Để quạt ở chế độ xoay (đảo chiều)
• Giữ khoảng cách an toàn
• Mặc quần áo thoáng mát
• Theo dõi phản ứng của bé

Trẻ sơ sinh nằm quạt điều hòa (quạt hơi nước) được không ?

Câu trả lời là không nên.

Mặc dù tên gọi là  "quạt điều hòa" có vẻ hiện đại và mát mẻ nhưng cơ chế hoạt động của sản phẩm này là sử dụng nước để làm mát không khí thông qua bay hơi. Điều này có thể mang tới những rủi ro nghiêm trọng như:

• Tăng độ ẩm trong phòng quá mức, tạo điều kiện để vi khuẩn, nấm mốc và các mầm bệnh khác phát triển mạnh mẽ.
• Nguy cơ mắc bệnh hô hấp cao như viêm phổi, viêm phế quản, hen suyễn bởi vi khuẩn, nấm mốc trong không khí ẩm ướt
• Các bộ phận chứa nước của quạt hơi nước rất dễ bị đóng cặn và phát sinh vi khuẩn nếu không được vệ sinh cực kỳ kỹ lưỡng và thường xuyên.
• Quạt hơi nước chỉ làm mát dựa trên nguyên lý bay hơi, không thể điều chỉnh nhiệt độ phòng một cách chính xác và ổn định như điều hòa không khí.

Hướng dẫn cho trẻ sơ sinh nằm quạt đúng cách

Sử dụng quạt cho trẻ sơ sinh khá phổ biến, đặc biệt ở điều kiện thời tiết ngày hè nóng bức. Tuy nhiên để đảm bảo an toàn và sức khỏe cho bé, cha mẹ cần sử dụng quạt đúng cách như sau:

Luôn bật chế độ quay để quạt di chuyển để không khí lưu thông khắp phòng

• Luôn bật chế độ quay để quạt di chuyển để không khí lưu thông khắp phòng thay vì tập trung vào một điểm
• Đặt quạt sao cho luồng gió không thổi trực tiếp vào khu vực bé nằm, nên để gió phả vào tường rồi lan tỏa nhẹ nhàng.
• Đặt quạt cách xa bé ít nhất 1.5 - 2 mét. Khoảng cách này khiến luồng gió dịu nhẹ hơn khi đến chỗ bé.
• Hãy chọn mức gió thấp nhất 
• Lựa chọn chế độ gió tự nhiên, mô phỏng gió trời
• Thường xuyên lau chùi thường xuyên cánh quạt, lòng quạt bằng khăn ẩm ít nhất 1 lần/tuần, hoặc thường xuyên hơn nếu môi trường nhiều bụi.
• Đảm bảo quạt hoạt động êm ái, không có tiếng ồn lạ hay mùi khó chịu.
• Nên mở cửa sổ vào thời điểm mát mẻ trong ngày như sáng sớm, chiều tối để không khí lưu thông tự nhiên trong phòng
• Thường xuyên kiểm tra gáy và lưng để cảm nhận nhiệt độ

Nên để quạt trên đầu hay dưới chân cho trẻ sơ sinh?

Không đặt quạt trực tiếp ở phía đầu hay dưới chân của bé. Thay vào đó hãy tạo luồng không khí lưu thông nhẹ nhàng khắp phòng bằng cách:

• Để quạt ở chế độ xoay (đảo chiều) để gió được phân tán khắp phòng, không tập trung vào một vị trí cụ thể
• Đặt quạt ở góc phòng, hướng gió vào tường đối diện hoặc một vật cản lớn
• Cũng có thể đặt quạt ở cửa ra vào hoặc cửa sổ để đẩy không khí nóng ra ngoài và hút không khí mát vào, tạo sự thông thoáng tự nhiên.
• Luôn chọn mức tốc độ gió thấp nhất trên quạt để tránh luồng gió quá mạnh gây sốc nhiệt cho bé.

4 Trẻ sơ sinh nằm điều hòa hay quạt tốt hơn? Lời khuyên từ chuyên gia

Theo các chuyên gia nhi khoa, cả hai thiết bị đều có thể sử dụng được cho trẻ sơ sinh, chúng mang những ưu - nhược điểm riêng. Điều quan trọng là phụ huynh và người chăm sóc bé cần biết cách sử dụng đúng, phù hợp với điều kiện thực tế đảm bảo sức khỏe và sự thoải mái tối đa cho bé.

Nhìn chung, điều hòa được đánh giá là lựa chọn tốt hơn để duy trì nhiệt độ ổn định và lý tưởng cho trẻ sơ sinh, đặc biệt trong những ngày nắng nóng đỉnh điểm. 

Những trường hợp nên sử dụng điều hòa cho trẻ sơ sinh

• Nhiệt độ môi trường lên cao (trên 30 độ C)
• Môi trường không khí quá ẩm hoặc quá khô
• Trẻ hay bị giật mình, khó ngủ do nóng, ngủ không sâu giấc

Những trường hợp nên sử dụng quạt cho trẻ

• Khi thời tiết không quá nóng, nhiệt độ phòng không quá cao (dưới 30 độ C)
• Khi sử dụng điều hòa, sử dụng thêm quạt để phân tán không khí đều khắp phòng, tránh lạnh cục bộ
• Khi cần lưu thông không khí nóng ra ngoài, hút không khí mát vào phòng tạo sự thoáng đãng

Nhìn chung, điều hòa được đánh giá là lựa chọn tốt hơn để duy trì nhiệt độ ổn định và lý tưởng cho trẻ sơ sinh, đặc biệt trong những ngày nắng nóng đỉnh điểm. 

Trong một số trường hợp, các chuyên gia khuyên rằng:

• Ưu tiên điều hòa trong ngày quá nóng: Việc sử dụng điều hòa ở mức 26-28 độ C là cần thiết để bảo vệ bé khỏi nguy cơ sốc nhiệt và các vấn đề về da.
• Kết hợp cả điều hòa và quạt: Khi cần lưu thông không khí đều trong phòng, tránh “đọng lạnh” ở một số vị trí.

5 Trẻ sơ sinh nằm điều hòa có nên bật quạt?

Câu trả lời là có thể và nên bật quạt khi trẻ sơ sinh nằm điều hòa, nhưng cần thực hiện đúng cách. Việc kết hợp cả hai thiết bị làm mát này có thể mang lại nhiều lợi ích như:

Có thể và nên bật quạt khi trẻ sơ sinh nằm điều hòa, nhưng cần thực hiện đúng cách

• Tăng cường lưu thông không khí
• Phân tán hơi lạnh đều khắp phòng
• Hỗ trợ điều hòa làm việc hiệu quả hơn
• Giảm nguy cơ khô da, khô mũi

6 Những lưu ý quan trọng khi chăm sóc trẻ sơ sinh trong mùa nóng

• Nên duy trì nhiệt độ phòng từ 26-28 độ C
• Luôn đảm bảo gió điều hòa không thổi trực tiếp vào bé.
• Nếu dùng quạt, hãy đặt quạt ở chế độ xoay và tốc độ nhẹ nhất
• Tuyệt đối không dùng quạt hơi nước (quạt phun sương) vì chúng làm tăng độ ẩm, tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển.
• Khi đưa bé từ phòng điều hòa ra ngoài hoặc ngược lại, hãy tắt điều hòa khoảng 15-20 phút trước để bé có thời gian thích nghi dần với nhiệt độ mới, tránh sốc nhiệt.
• Đảm bảo các thiết bị làm mát luôn sạch sẽ, không có bụi bẩn, vi khuẩn tích tụ để bảo vệ đường hô hấp của bé.
•  Tránh cho bé ra ngoài vào khoảng thời gian từ 10 giờ sáng đến 4 giờ chiều khi nắng nóng gay gắt nhất.
• Nhỏ nước muối sinh lý vào mũi bé hàng ngày (1-2 lần) để giữ ẩm niêm mạc mũi, đặc biệt khi bé nằm điều hòa, giúp bé dễ thở hơn và hạn chế khô mũi.

Như vậy là Chiaki đã giúp bạn giải đáp thắc mắc về việc trẻ sơ sinh nằm điều hòa hay quạt tốt hơn trong mùa nóng. Tóm lại, cả điều hòa và quạt đều có những vai trò riêng trong việc tạo môi trường thoải mái cho bé, nhưng mỗi loại lại có những ưu nhược điểm và cách sử dụng cần lưu ý đặc biệt.

Điều hòa thường là lựa chọn tối ưu hơn cả, đặc biệt trong những ngày nắng nóng gay gắt (trên 30 độ C), bởi khả năng duy trì nhiệt độ ổn định ở mức lý tưởng (26-28 độ C) hỗ trợ bé tránh được nguy cơ sốc nhiệt, rôm sảy và có giấc ngủ ngon hơn. 

Hy vọng với những thông tin trên thì phụ huynh và người chăm sóc trẻ đã lựa chọn được thiết bị phù hợp cho con yêu của mình trong tiết trời nóng nực. Cuối cùng, đừng quên tiếp tục theo dõi các bài viết tin tức mới của Chiaki để cập nhật nhanh các thông tin liên quan tới sức khỏe nhé.