Giải Quyết Vụ Việc Dân Sự (TS. Nguyễn Quang Hiền)
Pháp luật dân sự là công cụ pháp luật hữu hiệu nhằm thúc đẩy các giao dịch dân sự, tạo môi trường thuận lợi cho sự phát triển kinh tế xã hội, đặc biệt là trong việc xử lý các quan hệ pháp luật dân sự tranh chấp. Trong thực tiễn thụ lý và xét xử hiện nay cho thấy, việc giải quyết quan hệ pháp luật dân sự tranh chấp thường gặp một số khó khăn bởi do chưa có quy định của pháp luật hoặc mới có luật khung, chưa có tính định lượng cụ thể, tính ổn định không cao, các quy phạm pháp luật còn mâu thuẫn, chồng chéo và vẫn còn có những sai sót. Bên cạnh đó, Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015 còn quy định tòa án không được từ chối giải quyết vụ việc dân sự vì lý do chưa có điều luật để áp dụng, tòa án phải áp dụng tập quán, áp dụng tương tự pháp luật, áp dụng các nguyên tắc cơ bản của pháp luật dân sự, án lệ, lẽ công bằng để giải quyết vụ việc. Do đó, việc nghiên cứu vấn đề giải quyết quan hệ pháp luật dân sự tranh chấp một cách có hệ thống và toàn diện để làm sâu sắc thêm các vấn đề lý luận, thực sự đang là chủ đề thu hút, chú ý của các nhà nghiên cứu cũng như những người hoạt động thực tiễn trong quá trình áp dụng pháp luật của giai đoạn cải cách tư pháp và xây dựng nhà nước pháp quyền ở nước ta hiện nay.
Cuốn sách “Giải quyết vụ việc dân sự” đề cập và lý giải ở mức độ nhất định về những vấn đề nêu trên, cung cấp những kiến thức xã hội, pháp luật và thực tiễn, đề cập nhiều vấn đề mới về cách tiếp cận và quan niệm, cơ sở, tính chất và phạm vi. Tuy nhiên, việc giải quyết quan hệ pháp luật dân sự tranh chấp là vấn đề rộng lớn, phức tạp, đa dạng và nhạy cảm, cho nên nhiều vấn đề cần được tiếp tục nghiên cứu, trao đổi và tranh biện trên diễn đàn khoa học pháp luật. Hy vọng rằng, cuốn sách sẽ đáp ứng được phần nào nhu cầu của bạn đọc và sẽ là tài liệu tham khảo dành cho những người quan tâm.
Tuy đã cố gắng, nhưng cuốn sách vẫn không tránh khỏi một số hạn chế và những thiếu sót định, mọi trách nhiệm thuộc về tác giả. Xuất phát từ quan điểm không quá cầu toàn và cố gắng tối đa để tránh những khiếm khuyết, chắc chắn rằng, với sự cảm thông và những ý kiến đóng góp, phê bình của bạn đọc cuốn sách sẽ được hoàn thiện hơn trong lần tái bản sau.
Tác giả chân thành cảm ơn Nhà xuất bản Lao Động và các bạn đồng nghiệp đã góp ý, khuyến khích, ủng hộ cho ra mắt bạn đọc cuốn sách này.
Sách khổ: 14.5x20.5cm ; số trang 406 ; giá bìa: 210.000 đ/cuốn
MỤC LỤC
Chương 1
QUAN HỆ PHÁP LUẬT
- KHÁI NIỆM QUAN HỆ PHÁP LUẬT
- ĐẶC ĐIỂM QUAN HỆ PHÁP LUẬT
- Tính ý chí của quan hệ pháp luật
- Quan hệ pháp luật được hình thành và tồn tại trên cơ sở quy phạm pháp luật
- Quan hệ pháp luật có nội dung quyền và nghĩa vụ
- Quan hệ pháp luật có sự phù hợp giữa nội dung, hình thức và được bảo đảm bằng các biện pháp nhà nước.
- Quan hệ pháp luật có tính điển hình, phổ biến và ổn định tương đối
- Chức năng và phân loại cấu thành quan hệ pháp luật
III. VỊ TRÍ, VAI TRÒ CỦA QUAN HỆ PHÁP LUẬT
- Vị trí
- Vai trò
- CẤU THÀNH QUAN HỆ PHÁP LUẬT
- Chủ thể quan hệ pháp luật
- Khách thể quan hệ pháp luật
- Nội dung quan hệ pháp luật
- Mặt khách quan của quan hệ pháp luật
- Mặt chủ quan của quan hệ pháp luật
- ĐIỀU KIỆN PHÁT SINH, THAY ĐỔI, CHẤM DỨT QUAN HỆ PHÁP LUẬT
- Sự biến pháp luật
- Hành vi pháp luật
- XUNG ĐỘT QUAN HỆ PHÁP LUẬT
- Khái niệm
- Nguyên nhân
- Phương thức giải quyết
- Các giai đoạn giải quyết quan hệ pháp luật dân sự tranh chấp
- Giải quyết quan hệ pháp luật dân sự tranh chấp trong trường hợp cùng giao dịch.
Chương 2
QUY TRÌNH GIẢI QUYẾT VỤ VIỆC DÂN SỰ
PHẦN I: QUY TRÌNH GIẢI QUYẾT VIỆC DÂN SỰ
- YÊU CẦU VÀ THỤ LÝ VIỆC DÂN SỰ
- Yêu cầu
- Thụ lý.
- XÉT YÊU CẦU
- Chuẩn bị xét yêu cầu
- Phiên họp sơ thẩm xét yêu cầu
III. QUYẾT ĐỊNH
- Kháng cáo, kháng nghị quyết định giải quyết việc dân sự
- Chuẩn bị xét kháng cáo, kháng nghị
- Phiên họp phúc thẩm xét yêu cầu
- MỘT SỐ YÊU CẦU PHỔ BIẾN
- Yêu cầu tuyên bố một người mất năng lực hành vi dân sự, bị hạn chế năng lực hành vi dân sự hoặc có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi
- Yêu cầu thông báo tìm kiếm người vắng mặt tại nơi cư trú
- Yêu cầu tuyên bố một người mất tích.
- Yêu cầu tuyên bố một người là đã chết
- Yêu cầu công nhận thuận tình ly hôn, thỏa thuận nuôi con, chia tài sản khi ly hôn.
- Yêu cầu tuyên bố văn bản công chứng không có hiệu lực pháp luật
- Yêu cầu tuyên bố hợp đồng lao động không có hiệu lực pháp luật, thỏa ước lao động tập thể không có hiệu lực pháp luật
- Yêu cầu xét tính hợp pháp của cuộc đình công.
- Yêu cầu giải quyết việc dân sự liên quan đến hoạt động trọng tài thương mại Việt Nam
- Yêu cầu giải quyết việc dân sự liên quan đến việc bắt giữ tàu bay, tàu biển
- Yêu cầu công nhận và cho thi hành tại Việt Nam hoặc không công nhận bản án, quyết định của tòa án nước ngoài. Công nhận và cho thi hành phán quyết của trọng tài.
PHẦN II: GIẢI QUYẾT VỤ ÁN DÂN SỰ
- KHỞI KIỆN VÀ THỤ LÝ VỤ ÁN DÂN SỰ
- Khởi kiện
- Thụ lý
- NGHIÊN CỨU HỒ SƠ VỤ ÁN
- Hồ sơ vụ án
- Mục đích, yêu cầu, phương pháp, kỹ năng nghiên cứu hồ sơ vụ án
- Nghiên cứu hồ sơ một số vụ án đặc thù
- Thu thập nguồn chứng cứ
- Đánh giá nguồn chứng cứ
- Tạm đình chỉ giải quyết vụ án
- Đình chỉ giải quyết vụ án
- Công nhận sự thỏa thuận của đương sự
- Quyết định áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời (nếu có)
III. XÉT XỬ
- Chuẩn bị xét xử
- Xét xử cấp thứ (sơ thẩm)
- Xét xử cấp thứ hai (phúc thẩm)
- Xem xét quyết định của tòa án xét xử cấp thứ bị kháng cáo, kháng nghị
Chương 3
MỘT SỐ TRANH CHẤP PHỔ BIẾN
- QUYỀN SỞ HỮU
- Đòi tài sản
- Yêu cầu bồi thường thiệt hại
- Yêu cầu hành vi cản trở trái pháp luật đối với việc thực hiện quyền sở hữu, quyền khác đối với tài sản
- ĐẶT CỌC
- Quan điểm
- Đặt cọc không có hiệu lực pháp luật
III. CHUYỂN QUYỀN SỬ DỤNG ĐẤT
- Hình thức chuyển quyền sử dụng đất
- Hợp đồng chuyển quyền sử dụng đất
- Hợp đồng chuyển quyền sử dụng đất không có hiệu lực pháp luật
- Hậu quả của giao dịch không có hiệu lực pháp luật
- Một số tranh chấp đặc thù
- HỢP ĐỒNG THUÊ NHÀ THUỘC SỞ HỮU NHÀ NƯỚC
- Tranh chấp hợp đồng chuyển nhượng
- Tranh chấp hợp đồng thuê nhà, thuê quyền sử dụng đất thuộc sở hữu nhà nước giữa vợ chồng
- NGƯỜI VIỆT NAM ĐỊNH CƯ Ở NƯỚC NGOÀI NHỜ NGƯỜI TRONG NƯỚC ĐỨNG TÊN NHÀ ĐẤT
- Người Việt Nam định cư ở nước ngoài được sở hữu nhà, đất ở Việt Nam
- Người việt Nam định cư ở nước ngoài không được sở hữu nhà, đất ở Việt Nam
- Người không thuộc diện không được sở hữu nhà ở tại Việt Nam hoặc bị hạn chế về số lượng nhà ở tại Việt Nam
- HỢP ĐỒNG MUA BÁN NHÀ
- Mốc thời gian để áp dụng văn bản pháp luật
- Điều kiện hợp đồng mua bán nhà có hiệu lực pháp luật
- Hợp đồng mua bán nhà không có hiệu lực pháp luật
- Thời hiện yêu cầu hợp đồng mua bán nhà không có hiệu lực pháp luật về mặt hình thức
- Những điểm cần lưu ý khi mua bán nhà, quyền sử dụng đất
- Mua bán nhà hình thành trong tương lại
VII. BỒI THƯỜNG THIỆT HẠI DANH DỰ, NHÂN PHẨM, UY TÍN
- Khái niệm
- Nguyên tắc bồi thường
VIII. HỤI
- Hụi thỏa thuận không có lãi
- Hụi thỏa thuận có lãi
- Tranh chấp giữa chủ hụi và thành viên không thực hiện đúng thỏa thuận
- Thời hiệu khởi kiện
- HỢP ĐỒNG TÍN DỤNG
- Khái niệm
- Điều kiện giao kết
- Lãi suất
- Biện pháp bảo đảm
Chương 4
CHUYÊN ĐỀ
- Hợp đồng
- Giao dịch bảo đảm
- Quyền quyết định và tự định đoạt của đương sự.
- Công nhận và cho thi hành tại Việt Nam bản án, quyết định dân sự của tòa án nước ngoài.
- Án lệ
TÀI LIỆU THAM KHẢO
Xin trân trọng giới thiệu cuốn sách tới bạn đọc!